جدول محتوا
با مفهوم پیپ (Pip) چیست؟ در بازار فارکس آشنا شوید؛ از نحوه محاسبه، تفاوت آن با پیپت و اسپرد، تا نقش آن در مدیریت ریسک و معاملات واقعی. راهنمای جامع برای معاملهگران مبتدی تا حرفهای.
، کوچکترین تغییر در در بازار فارکس و نرخ یک ارز میتواند تفاوت زیادی توی سود یا زیان شما ایجاد کند. این تغییرات معمولاً با واحدی به اسم پیپ (Pip) اندازهگیری میشود. آشنایی با مفهوم پیپ و نحوه محاسبه برای هر معامله گری لازم و ضروری است.
پیپ (Pip) چیست؟

“پیپ” مخفف “Percentage in Point” است و که به کوچک ترین حرکت قیمت در یک جفت ارز اشاره داره. تو بیشتر جفت ارزها، یک پیپ معادل ۰٫۰۰۰۱ (چهارمین رقم اعشار) است.
به نقل از نوتریکال اکسپرت
از نظر عملی هر پیپ (Pip) در بازار فارکس به کوچکترین تغییر در قیمت یک جفت ارز اشاره دارد و به طور معمول نشاندهنده تغییر در آخرین رقم اعشار در نرخ یک جفت ارز است (البته نه همیشه! در ادامه توضیح خواهیم داد…). به عبارتی میتوان گفت واحد پیپ در فارکس نقش یک خط کش را روی قیمت ایفا میکند.
مثلا:
EUR/USD از 1.1050 به 1.1051 تغییر کند → یک پیپ صعود کرده است.
پیپ در جفتهای یندار (JPY)
در جفتهایی مانند USD/JPY یا EUR/JPY که شامل ین ژاپن هستند، پیپ معادل ۰٫۰۱ (دومین رقم اعشار) است. این به دلیل ارزش پایینتر ین نسبت به ارزهایی مانند دلار یا یورو است.
مقاله پیشنهادی: جدول همبستگی (کورولیشن) جفت ارزها در فارکس
پیپت (Pipette) چیست؟

پیپت یکدهم پیپ است (۰٫۰۰۰۰۱). تو پلتفرمهایی که قیمت را با دقت ۵ رقم اعشار نشان میدهند، از پیپت استفاده میشود.
پیپت در فارکس (Pipette) نیز واحد اندازهگیری تغییر قیمت است، ولی دقیقتر از پیپ! تو سالهای اخیر بسیاری از بروکرها قیمت جفت ارزها را به جای ۱ رقم صحیح و ۴ رقم اعشار، با یک رقم اعشار اضافهتر، یعنی با ۵ رقم اعشار نشان می دهند.
محاسبه ارزش پیپ (Pip Value)
محاسبه ارزش دلاری یا ریالی هر پیپ (Pip) در بازار فارکس به عوامل زیر بستگی دارد:
- جفت ارز
- نرخ مبادله
- حجم معامله
- ارز پایه در حساب شما
- فرمول کلی ارزش پیپ
برای جفتهایی که USD دومین ارز است (مثل EUR/USD):
\text{Pip Value} = (اندازه یک پیپ × حجم معامله) ÷ نرخ ارز
مثال ۱: EUR/USD
حجم معامله: ۱۰۰,۰۰۰ واحد (لات استاندارد)
یک پیپ = ۰٫۰۰۰۱
ارزش هر پیپ = ۰٫۰۰۰۱ × ۱۰۰,۰۰۰ = ۱۰ دلار
مثال ۲: USD/JPY
نرخ: 112.00
یک پیپ = ۰٫۰۱
فرمول:
(۰٫۰۱ ÷ 112.00) × ۱۰۰,۰۰۰ = ۸٫۹۳ دلار
تفاوت پیپ با پیپت
این دو تا اصطلاح اغلب به صورت تعریفهای مشابه استفاده می شوند، اما تفاوت اساسی در مقیاس تغییرات قیمتی که دیده میشوند هست.
پیپ (Pip) واحد تغییر قیمت توی بازار فارکس و به خاطر تأثیرش تو سود و زیان معاملات، اهمیت زیادی دارد. پیپ (Pip) در بازار فارکس به معاملهگران کمک میکند تا سود یا ضرر خودشان را محاسبه کنند. و پوزیشن خود را ثابت نگه دارند. مثلاً اگر شما یک معامله خرید (Buy) در جفت ارز EUR/USD باز کنید و قیمت 10 پیپ بالا برود، شما به همان اندازه سود خواهید کرد. برعکس، اگر قیمت 10 پیپ پایین بیاید، ضرر را هم تجربه میکنید.
پوزیشن معاملاتی به تصمیم معاملهگر برای خرید یا فروش یک دارایی مالی در بازار میگویند. این تصمیم شامل ورود به بازار (خرید یا فروش) و نگهداری آن موقعیت تا زمانی است که معاملهگر به هدف موردنظر خود برسد یا تصمیم به خروج بگیرد.
- PIP (Price Interest Point):
PIP به عنوان یک واحد اصطلاحی گفته میشود که تغییرات کوچکی در نرخ ارزها را نشان میدهد. اصطلاح PIP تو اکثر جفتهای ارزی به معنای یک دهم اعشاری یک درصد است. به عبارت دیگه، یک PIP تغییر ۰.۰۰۰۱ در نرخ ارزها رو نشان می دهد. برای مثال، اگر EUR/USD از ۱.۲۰۰۰ به ۱.۲۰۰۱ برود، این به این معناست که ارز یورو به میزان یک PIP نسبت به دلار آمریکا ارزش دست کمی پیدا کرده است. - Pipette (Fractional Pip):
Pipette یا Pipet به اصطلاحی اشاره دارد که به تغییرات کوچکتر از یک PIP مربوط میشود. در واقع، یک pipette یک دهم از یک PIP است یا به عبارت دیگه، تغییری به میزان ۰.۰۰۰۰۱ تو نرخ ارزها رو نشان می دهد. این تفاوت بسیار کوچک در اندازهگیری تغییرات قیمت مخصوصا در معاملاتی که دقت بالا نیاز دارند، مثل معاملات کوتاه مدت، مهم است.
به عبارت دیگر، Pip برای تغییرات قیمت معمولی و Pipette برای تغییرات بسیار کوچکتر از Pip استفاده میشود. به عنوان مثال، اگر قیمت EUR/USD از ۱.۲۰۰۰۰ به ۱.۲۰۰۰۱ برود، این به معنای یک Pipet تغییر در نرخ ارزهاست.
مقاله پیشنهادی: مفهوم کرک اسپرد در فارکس به چه معناست؟
مدیریت ریسک با استفاده از پیپ (Pip) چیست؟

برای مدیریت سرمایه در فارکس، مهم است که ریسک هر معامله را بر حسب تعداد پیپ و ارزش دلاری آن بسنجید.
فرمول تعیین ریسک به پیپ
\text{ریسک دلاری} = \text{ریسک به پیپ} × \text{ارزش هر پیپ}
مثال:
اگر حد ضرر ۳۰ پیپ است و ارزش هر پیپ ۲ دلار باشد، ریسک کل = ۶۰ دلار. اگر این معادل ۲٪ از حسابتان باشد، مدیریت ریسک صحیحی دارید.
مقاله پیشنهادی: ریسک فری در فارکس چیست؟
نقش اهرم (Leverage) در پیپ و سود/زیان
وقتی صحبت از فارکس به میان میآید، اهرم یا لوریج مانند چاشنی است که طعم معاملات را تغییر میدهد. لوریج، در واقع، ابزاری قدرتمند است که میتواند سرمایهی کوچک شما را به یک ارتش عظیم تبدیل کند، قادر به جابجایی مبالغی به مراتب بیشتر از آنچه در حساب شماست. تصور کنید با یک جادوگری که میتواند با یک چوبدستی کوچک، قلعهای بزرگ بسازد؛ لوریج در دنیای فارکس همین کار را میکند.
مطالعه بیشتر: تعریف اهرم یا لوریج در فارکس
اهرم باعث میشود با مقدار سرمایه کمتر بتوان حجمهای بزرگتری معامله کرد، ولی سود و ضرر نیز به تناسب افزایش مییابد.
مثال:
با اهرم ۱:۱۰۰، شما با ۱۰۰۰ دلار میتوانید پوزیشنی ۱۰۰,۰۰۰ دلاری باز کنید. اگر نرخ فقط ۱۰ پیپ حرکت کند، سود/زیان شما = ۱۰۰ دلار، یعنی ۱۰٪ کل سرمایهتان!
محاسبه پیپ در حسابهایی با ارزهای مختلف
اگر حساب شما دلاری نیست، ارزش پیپ باید به ارز شما تبدیل شود.
مثال:
ارزش پیپ در GBP:
ارزش پیپ = ۰٫۸۱۳ پوند
نرخ تبدیل GBP/USD = ۱٫۵۵
ارزش دلاری = ۰٫۸۱۳ × ۱٫۵۵ = ۱٫۲۶ دلار
برای انتخاب بروکر ایرانی فارکس و بروکر فارکس با اسپرد کم به شما پیشنهاد میکنیم به لیان بروکر که یک بروکر با واریز و برداشت ریالی است سر بزنید..
نحوه استفاده عملی از پیپ در معاملات واقعی

- تعیین حد سود و حد ضرر (Take Profit / Stop Loss)
- اندازهگیری عملکرد معاملهگر در گزارشگیری: “امروز ۵۰ پیپ سود گرفتم”
- محاسبه بازده نسبی در یک سیستم معاملاتی (درصد برد بر اساس تعداد پیپ)
ابزارها و منابع برای محاسبه خودکار پیپ (Pip) چیست؟
ابزار هایی که کارایی بسیار دارند و فعالیت شما معامله گران را دوچندان بهتر میکند به شرح زیر است:
- ماشین حساب پیپ آنلاین
- افزونههای متاتریدر
- اپلیکیشن موبایل مدیریت ریسک
- اکسل شیتهای محاسبهگر
جمعبندی نهایی
پیپ (Pip) چیست؟ در بازار فارکس نهتنها معیاری برای اندازهگیری تغییر قیمت است، بلکه ابزاری استراتژیک برای مدیریت معاملات، کنترل ریسک، و برنامهریزی سود محسوب میشود. یک معاملهگر حرفهای قبل از ورود به هر پوزیشن، باید دقیقاً بداند چند پیپ ممکن است سود یا ضرر کند و ارزش واقعی آن چقدر است.
سؤالات متداول درباره پیپ (Pip) چیست؟
خیر، برخی مانند JPY فقط دو رقم اعشار دارند.
نه. اگر USD ارز پایه نباشد یا نرخ مبادله تغییر کند، ارزش پیپ هم تغییر میکند.
نه الزماً. اما دانستن نحوه محاسبه به درک بهتر ریسک و بازده کمک میکند.